Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Bình Phước.
Sử dụng ve sầu non làm thực phẩm
HIỂM HỌA KHÔN LƯỜNG
Bình Phước đang bước vào thời điểm giao mùa: từ nắng sang mưa, tạo điều kiện thuận lợi cho ve sầu lột xác và trưởng thành. Đối với nhiều người, nhất là với “dân nhậu miệt vườn”, ve sầu non là món ăn dân dã, ngon, lạ miệng, khoái khẩu rất được ưa thích. Vì thế, nhiều người đã tự bắt ve sầu về chiên xào để ăn hoặc tụ tập nhậu. Rồi từ nhu cầu đó, nhiều người còn bắt về bán. Việc mua bán ve sầu nhiều năm trở lại đây càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh việc dùng làm thực phẩm, ít người biết rằng, nếu không cẩn thận trong khâu bảo quản, chế biến ve sầu non dễ biến thành thực phẩm mất an toàn, khả năng gây ngộ độc rất cao, thậm chí không được cấp cứu kịp thời khi bị ngộ độc ve sầu có thể dẫn đến chết người.
Bình Phước đang bước vào thời điểm giao mùa: từ nắng sang mưa, tạo điều kiện thuận lợi cho ve sầu lột xác và trưởng thành. Đối với nhiều người, nhất là với “dân nhậu miệt vườn”, ve sầu non là món ăn dân dã, ngon, lạ miệng, khoái khẩu rất được ưa thích. Vì thế, nhiều người đã tự bắt ve sầu về chiên xào để ăn hoặc tụ tập nhậu. Rồi từ nhu cầu đó, nhiều người còn bắt về bán. Việc mua bán ve sầu nhiều năm trở lại đây càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh việc dùng làm thực phẩm, ít người biết rằng, nếu không cẩn thận trong khâu bảo quản, chế biến ve sầu non dễ biến thành thực phẩm mất an toàn, khả năng gây ngộ độc rất cao, thậm chí không được cấp cứu kịp thời khi bị ngộ độc ve sầu có thể dẫn đến chết người.
Sử dụng ve sầu làm thực phẩm: Lợi bất cập hại
Ve sầu là một siêu họ côn trùng có đầu to, hai cánh trong có nhiều vân. Kết quả thống kê cho thấy, có khoảng 2.500 loài ve sầu trên thế giới, trong vùng ôn đới lẫn nhiệt đới. Đây là những loài sâu bọ được nhiều người biết nhất vì kích thước to lớn hơn, hình dáng đặc biệt có đầu lớn và khả năng tạo âm thanh rỉ rả, inh ỏi, suốt mùa hè. Theo các nhà khoa học ,tùy theo từng loài ve sầu mà chúng có vòng đời sinh sống khác nhau. Hầu hết các loài ve có vòng đời từ hai đến 5 năm. Một số loài có vòng đời dài hơn nhiều, ví dụ như các loài ve sầu trong chi Magicicada có vòng đời 13 năm và đôi khi là 17 năm.
Ấu trùng của ve thường sống trong đất với độ sâu khoảng 30cm đến 2,5m và chiếm phần lớn cuộc đời của chúng. Còn thời gian sống của ve sầu trưởng thành rất ngắn ngủi, chỉ kéo dài khoảng 40-60 ngày. Điều này đồng nghĩa với việc, quá trình trường thành của ve sầu đều chôn vùi trong đất. Vì vậy, không thể tránh khỏi việc ve sầu có vi sinh vật sống ký sinh và đây là nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc thực phẩm do ve sầu mang lại.
Ve sầu là nguồn cung cấp protein tuyệt vời cho con người. Hàm lượng protein trong ve sầu cao gấp 3,5 lần so với trong thịt bò và gấp 6 lần so với trong cá chép. Tuy nhiên, tin đồn ve sầu có công dụng như một vị thuốc bổ, chữa được nhiều bệnh, đem lại sức khỏe cường tráng cho phái mạnh đang rộ lên đã khiến người dân nhiều nơi tìm kiếm để ăn, rao bán, tạo “cơn sốt thần dược” thật sự. Cũng như nhiều mặt hàng thực phẩm khác, nhộng ve sầu được những người bán chia làm 2 loại. Ve loại 1, giá khoảng 200 – 220 ngàn đồng/kg, gồm những con còn màu vàng, cánh chưa phát triển, nhìn còn bột sữa ở bụng và giữ được nguyên hình dáng con ve vì có dinh dưỡng cao. Loại 2 (khoảng 170.000 - 180.000 đồng/kg), gồm những con ve già hơn, có màu trắng bệch hơn, cánh của nó đã mọc ra khá dài, già hoặc không còn nguyên hình dáng của con ve do không biết cách bảo quản đúng cách.
Nhộng ve sầu đang được rao bán tràn lan các trang mạng xã hội
Năm nay, Bình Phước bắt đầu vào mùa nhộng ve mới nên việc săn bắt càng trở nên “nhộn nhịp”. Chuyện ăn nhộng ve sầu tốt cho sức khỏe chỉ là tin đồn, chưa có cơ quan nào kiểm chứng nhưng đã có nhiều người phải nhập viện và thậm chí tử vong là điều đã xảy ra hằng năm ở rất nhiều nơi trong cả nước, trong đó Bình Phước cũng không tránh khỏi. Năm 2014, một số người dân đồng bào dân tộc S’tiêng đi làm rẫy, vô tình bắt được một ổ nhộng ve đã bắt về chế biến làm món ăn để nhậu. 3 người ăn thì cả 3 đều nhập viện trong tình trạng ngộ độc nặng: đau đầu, nôn mửa, co giật, hôn mê. Sau đó, 1 người tử vong do quá nặng. Năm 2015 cũng xảy ra 1 vụ ngộ độc ve sầu làm 5 người nhập viện với các biểu hiện như đau đầu, nôn mửa và co giật, hôn mê. May mắn các bệnh nhân được cấp cứu kịp thời, không ảnh hưởng tới tính mạng.
Ông Phan Thanh Dũng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết: “Mặc dù Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã tuyên truyền về tác hại của ve sầu đến người dân trên hệ thống loa đài xã, phường, thị trấn và các phương tiện thông tin đại chúng khác; khuyến cáo người dân không nên sử dụng nhộng của các loài côn trùng làm thức ăn để tránh xảy ra tình trạng ngộ độc, nhưng vì nhiều lý do, trong đó có sự chủ quan mà nhiều người dân vẫn “vô tư” sử dụng nên đã để xảy ra sự việc đáng tiếc…”
Nguyên nhân ve sầu gây ngộ độc
Từ tháng 4 đến tháng 6 hằng năm là khoảng thời gian vàng đối với những ai thích “săn” nhộng ve sầu tại Bình Phước. Và mỗi ngày đi bắt ve thì từ 18 giờ 30 - 21 giờ là thời gian thích hợp.
Theo ông Phan Thanh Dũng chia sẻ, theo kinh nghiệm dân gian, có nhiều loại nhộng như: nhộng bọ cạp, nhộng đuông dừa, dế, ve… có thể dùng làm thức ăn và có giá trị dinh dưỡng cao, bồi dưỡng sức khỏe, đối với đàn ông thì tăng cường sinh lực… Chính vì vậy mà các đấng mày râu thường “săn” và ăn nhiều hơn. Bản thân nhộng ve sầu không có độc tố gây chết người. Nhưng do nhộng ve sầu sống khá lâu trong môi trường trước khi lột xác và trưởng thành ngoi lên khỏi mặt đất nên rất dễ bị nhiễm vi khuẩn và các loài nấm kí sinh trên cơ thể nó. Đặc biệt, các chuyên gia cho biết, có một loài nấm có tên khoa học là Gyrommitrin thường sống kí sinh trên thân ve sầu có độc tố rất cao, cấu trúc của nó tương tự cấu trúc của một loài nấm độc. Độc tố của nó không bị phá hủy bởi nhiệt độ cao, dù được đun nấu kỹ, thời gian dài. Chính vì vậy, nếu bắt phải ổ nhộng ve sầu chưa lột xác và trên cơ thể chúng đã có sẵn loài nấm ký sinh này thì khi ăn phải, hậu quả nguy hại khó lường.
Ve sầu non được bắt sử dụng làm thực phẩm
Các chuyên gia Y tế cũng đã chỉ rõ, những ấu trùng ve bị nấm kí sinh thường có hình dáng khác thường: đầu nhỏ, phần về cuối đuôi hơi phình ra. Nếu ăn phải loại này chắc chắn bị ngộ độc, tùy vào lượng ăn và độc tố của nấm có trên thân thể con nhộng mà mức nặng nhẹ khác nhau sau khi ăn khoảng 2-3 giờ (có trường hợp chỉ cần ăn 1 con đã bị ngộ độc). Ngộ độc cấp tính xảy ra với các biểu hiện như nôn, ói, co giật chân tay, hôn mê sâu. Nếu không cấp cứu kịp thời và điều trị đặc biệt, tăng nặng khi ăn kèm với uống rượu thì tỉ lệ tử vong rất cao.
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm rất mong các cơ quan truyền thông, các cấp chính quyền, đoàn thể chung tay tuyên truyền tích cực nhằm hạn chế thấp nhất tình trạng sử dụng ve sầu làm thực phẩm dẫn đến bị ngộ độc. Đặc biệt, thời gian gần đây, trên các trang mạng xã hội , tin tức rao vặt Bình Phước xuất hiện việc buôn bán ve sầu rất khó kiểm soát, có dấu hiệu ngày càng mở rộng. Việc kinh doanh ve sầu non hiện chưa được bất cứ cơ quan chức năng nào quản lý, cũng không có biện pháp nào ngăn chặn bởi ve sầu không phải mặt hàng cấm… Vì vậy, việc kiểm soát và ngăn chặn sự cố ngộ độc thực phẩm xảy ra càng thêm khó khăn, phức tạp. Để hạn chế thấp nhất tình trạng ngộ độc do ve sầu gây ra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm khuyến cáo người dân trang bị kiến thức, biết cách phòng chống ngộ độc thực phẩm và thận trọng khi chế biến nhộng của các loài côn trùng làm thức ăn. Loại bỏ thói quen ăn ve sầu non, nhộng ve không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn là giữ tính mạng của chính mình và mọi người.
Phương Thúy –
(Chi cục ATVSTP Bình Phước )
Ve sầu là một siêu họ côn trùng có đầu to, hai cánh trong có nhiều vân. Kết quả thống kê cho thấy, có khoảng 2.500 loài ve sầu trên thế giới, trong vùng ôn đới lẫn nhiệt đới. Đây là những loài sâu bọ được nhiều người biết nhất vì kích thước to lớn hơn, hình dáng đặc biệt có đầu lớn và khả năng tạo âm thanh rỉ rả, inh ỏi, suốt mùa hè. Theo các nhà khoa học ,tùy theo từng loài ve sầu mà chúng có vòng đời sinh sống khác nhau. Hầu hết các loài ve có vòng đời từ hai đến 5 năm. Một số loài có vòng đời dài hơn nhiều, ví dụ như các loài ve sầu trong chi Magicicada có vòng đời 13 năm và đôi khi là 17 năm.
Ấu trùng của ve thường sống trong đất với độ sâu khoảng 30cm đến 2,5m và chiếm phần lớn cuộc đời của chúng. Còn thời gian sống của ve sầu trưởng thành rất ngắn ngủi, chỉ kéo dài khoảng 40-60 ngày. Điều này đồng nghĩa với việc, quá trình trường thành của ve sầu đều chôn vùi trong đất. Vì vậy, không thể tránh khỏi việc ve sầu có vi sinh vật sống ký sinh và đây là nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc thực phẩm do ve sầu mang lại.
Ve sầu là nguồn cung cấp protein tuyệt vời cho con người. Hàm lượng protein trong ve sầu cao gấp 3,5 lần so với trong thịt bò và gấp 6 lần so với trong cá chép. Tuy nhiên, tin đồn ve sầu có công dụng như một vị thuốc bổ, chữa được nhiều bệnh, đem lại sức khỏe cường tráng cho phái mạnh đang rộ lên đã khiến người dân nhiều nơi tìm kiếm để ăn, rao bán, tạo “cơn sốt thần dược” thật sự. Cũng như nhiều mặt hàng thực phẩm khác, nhộng ve sầu được những người bán chia làm 2 loại. Ve loại 1, giá khoảng 200 – 220 ngàn đồng/kg, gồm những con còn màu vàng, cánh chưa phát triển, nhìn còn bột sữa ở bụng và giữ được nguyên hình dáng con ve vì có dinh dưỡng cao. Loại 2 (khoảng 170.000 - 180.000 đồng/kg), gồm những con ve già hơn, có màu trắng bệch hơn, cánh của nó đã mọc ra khá dài, già hoặc không còn nguyên hình dáng của con ve do không biết cách bảo quản đúng cách.
Nhộng ve sầu đang được rao bán tràn lan các trang mạng xã hội
Năm nay, Bình Phước bắt đầu vào mùa nhộng ve mới nên việc săn bắt càng trở nên “nhộn nhịp”. Chuyện ăn nhộng ve sầu tốt cho sức khỏe chỉ là tin đồn, chưa có cơ quan nào kiểm chứng nhưng đã có nhiều người phải nhập viện và thậm chí tử vong là điều đã xảy ra hằng năm ở rất nhiều nơi trong cả nước, trong đó Bình Phước cũng không tránh khỏi. Năm 2014, một số người dân đồng bào dân tộc S’tiêng đi làm rẫy, vô tình bắt được một ổ nhộng ve đã bắt về chế biến làm món ăn để nhậu. 3 người ăn thì cả 3 đều nhập viện trong tình trạng ngộ độc nặng: đau đầu, nôn mửa, co giật, hôn mê. Sau đó, 1 người tử vong do quá nặng. Năm 2015 cũng xảy ra 1 vụ ngộ độc ve sầu làm 5 người nhập viện với các biểu hiện như đau đầu, nôn mửa và co giật, hôn mê. May mắn các bệnh nhân được cấp cứu kịp thời, không ảnh hưởng tới tính mạng.
Ông Phan Thanh Dũng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết: “Mặc dù Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã tuyên truyền về tác hại của ve sầu đến người dân trên hệ thống loa đài xã, phường, thị trấn và các phương tiện thông tin đại chúng khác; khuyến cáo người dân không nên sử dụng nhộng của các loài côn trùng làm thức ăn để tránh xảy ra tình trạng ngộ độc, nhưng vì nhiều lý do, trong đó có sự chủ quan mà nhiều người dân vẫn “vô tư” sử dụng nên đã để xảy ra sự việc đáng tiếc…”
Nguyên nhân ve sầu gây ngộ độc
Từ tháng 4 đến tháng 6 hằng năm là khoảng thời gian vàng đối với những ai thích “săn” nhộng ve sầu tại Bình Phước. Và mỗi ngày đi bắt ve thì từ 18 giờ 30 - 21 giờ là thời gian thích hợp.
Theo ông Phan Thanh Dũng chia sẻ, theo kinh nghiệm dân gian, có nhiều loại nhộng như: nhộng bọ cạp, nhộng đuông dừa, dế, ve… có thể dùng làm thức ăn và có giá trị dinh dưỡng cao, bồi dưỡng sức khỏe, đối với đàn ông thì tăng cường sinh lực… Chính vì vậy mà các đấng mày râu thường “săn” và ăn nhiều hơn. Bản thân nhộng ve sầu không có độc tố gây chết người. Nhưng do nhộng ve sầu sống khá lâu trong môi trường trước khi lột xác và trưởng thành ngoi lên khỏi mặt đất nên rất dễ bị nhiễm vi khuẩn và các loài nấm kí sinh trên cơ thể nó. Đặc biệt, các chuyên gia cho biết, có một loài nấm có tên khoa học là Gyrommitrin thường sống kí sinh trên thân ve sầu có độc tố rất cao, cấu trúc của nó tương tự cấu trúc của một loài nấm độc. Độc tố của nó không bị phá hủy bởi nhiệt độ cao, dù được đun nấu kỹ, thời gian dài. Chính vì vậy, nếu bắt phải ổ nhộng ve sầu chưa lột xác và trên cơ thể chúng đã có sẵn loài nấm ký sinh này thì khi ăn phải, hậu quả nguy hại khó lường.
Ve sầu non được bắt sử dụng làm thực phẩm
Các chuyên gia Y tế cũng đã chỉ rõ, những ấu trùng ve bị nấm kí sinh thường có hình dáng khác thường: đầu nhỏ, phần về cuối đuôi hơi phình ra. Nếu ăn phải loại này chắc chắn bị ngộ độc, tùy vào lượng ăn và độc tố của nấm có trên thân thể con nhộng mà mức nặng nhẹ khác nhau sau khi ăn khoảng 2-3 giờ (có trường hợp chỉ cần ăn 1 con đã bị ngộ độc). Ngộ độc cấp tính xảy ra với các biểu hiện như nôn, ói, co giật chân tay, hôn mê sâu. Nếu không cấp cứu kịp thời và điều trị đặc biệt, tăng nặng khi ăn kèm với uống rượu thì tỉ lệ tử vong rất cao.
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm rất mong các cơ quan truyền thông, các cấp chính quyền, đoàn thể chung tay tuyên truyền tích cực nhằm hạn chế thấp nhất tình trạng sử dụng ve sầu làm thực phẩm dẫn đến bị ngộ độc. Đặc biệt, thời gian gần đây, trên các trang mạng xã hội , tin tức rao vặt Bình Phước xuất hiện việc buôn bán ve sầu rất khó kiểm soát, có dấu hiệu ngày càng mở rộng. Việc kinh doanh ve sầu non hiện chưa được bất cứ cơ quan chức năng nào quản lý, cũng không có biện pháp nào ngăn chặn bởi ve sầu không phải mặt hàng cấm… Vì vậy, việc kiểm soát và ngăn chặn sự cố ngộ độc thực phẩm xảy ra càng thêm khó khăn, phức tạp. Để hạn chế thấp nhất tình trạng ngộ độc do ve sầu gây ra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm khuyến cáo người dân trang bị kiến thức, biết cách phòng chống ngộ độc thực phẩm và thận trọng khi chế biến nhộng của các loài côn trùng làm thức ăn. Loại bỏ thói quen ăn ve sầu non, nhộng ve không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn là giữ tính mạng của chính mình và mọi người.
Phương Thúy –
(Chi cục ATVSTP Bình Phước )
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
